بیماری تیروئید چیست؟

تیروئید غده ای پروانه ای شکل است که در جلوی قاعده گردن قرار دارد و بخشی از سیستم غدد درون ریز است و هورمون هایی را آزاد می کند که بر متابولیسم، رشد مغز و حفظ استخوان تأثیر می گذارد. هنگامی که غده تیروئید بیش از حد یا کمتر از میزان لازم هورمون های حیاتی تولید می کند، به دلیل اینکه بدن برای عملکردهای مختلف به این هورمون ها متکی است، می تواند منجر به مسائل مختلف سلامتی شود.

انواع بیماری تیروئید عبارتند از:

• پرکاری تیروئید: زمانی که تیروئید بیش از حد هورمون تولید می کند.
• کم کاری تیروئید: زمانی که تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمی کند.
• تیروئیدیت هاشیموتو: یک اختلال خود ایمنی که باعث التهاب غده تیروئید می شود و منجر به کم کاری تیروئید و تورم (گواتر) می شود.
• بیماری گریوز: یک اختلال خود ایمنی که منجر به پرکاری تیروئید می شود.
• تومورهای تیروئید: تومورهای غیرسرطانی مانند ندول ها یا آدنوم ها که از پوشش غده تیروئید رشد می کنند و می توانند هورمون های تیروئید اضافی را آزاد کنند.
• سرطان تیروئید.
• تیروئیدیت پس از زایمان: التهاب تیروئید پس از تولد کودک.

آیا بیماری های تیروئید قابل درمان است؟

برخی از بیماری های تیروئید مانند سرطان تیروئید قابل درمان هستند. با این حال، در برخی موارد، فرد می‌تواند تیروئید خود را با دارو به سطوح عملکرد مناسب بازگرداند، اما ممکن است برای حفظ عملکرد تیروئید به مصرف منظم داروی مربوطه آن نیاز باشد.

علائم بیماری تیروئید

بسته به اینکه تیروئید شما هورمون های مورد نیاز بدن را بیش از حد یا خیلی کم تولید کند، علائم متفاوت خواهد بود.

علائم کلی کم کاری تیروئید عبارتند از:

• خستگی
• تغییر صدا
• افزایش وزن
• خشکی پوست
• عدم تحمل دمای سرد
• مشکلات گوارشی مانند یبوست

علائم مرتبط با پرکاری تیروئید عبارتند از:

• تعریق
• لرزش
• اضطراب
• خستگی
• تپش قلب
• کاهش وزن
• اختلالات خواب
• تشنگی بیش از حد
• عدم تحمل دمای گرم

اولین علائم بیماری تیروئید

فرد مبتلا به بیماری تیروئید ممکن است بلافاصله تمام علائمی که در بالا ذکر شده را تجربه نکند. اولین علائم بیماری تیروئید که باید باعث مراجعه به یک مرکز درمانی شود عبارتند از:

• خستگی
• افزایش حساسیت به دما
• افزایش یا کاهش ضربان قلب
• افزایش یا کاهش وزن بدون تغییر رژیم غذایی یا ورزش

علائم تیروئید در زنان:

زنان به مراتب بیشتر از مردان در معرض ابتلا به بیماری تیروئید هستند، که این موضوع می تواند منجر به تاثیر بر دوره های قاعدگی و باروری آنها شود. علائم بیماری تیروئید نیز ممکن است شبیه به یائسگی باشد.

علائم در زنان بسته به اینکه تیروئید آنها هورمون های زیادی تولید می کند یا خیلی کم می تواند متفاوت باشد.

علائم تیروئید در مردان:

بیماری تیروئید در مردان کمتر دیده می شود اما گفته می شود، مردان در صورت بروز علائم معمولی کم کاری یا پرکاری تیروئید که در بالا ذکر شده را نشان میدهند.

اغلب، بیماری تیروئید می تواند بر هورمون های جنسی مردان تأثیر منفی بگذارد. هنگامی که این اتفاق می افتد، می تواند منجر به علائم زیر شود:

• ناباروری
• انزال زودرس
• اختلال در نعوظ
• کاهش میل جنسی
• کوچک شدن بیضه ها
• افزایش سریع ریزش مو
• مشکل در رسیدن به انزال
• کاهش قدرت و توده عضلانی
• کاهش تعداد یا کیفیت اسپرم
• بزرگ شدن سینه مردان (ژنیکوماستی)
• افزایش خطر شکستگی لگن و ستون فقرات

عوارض ثانویه بیماری تیروئید

کم کاری و پرکاری تیروئید هر دو می توانند عوارض ثانویه ایجاد کنند، از جمله:

• سکته
• ناباروری
• کلسترول بالا
• نارسایی قلبی
• لخته شدن خون
• افتالموپاتی (عوارض چشمی بیماری گریوز)
• پوکی استخوان (نازک شدن استخوان ها به دلیل از دست دادن توده استخوانی و تراکم مواد معدنی استخوان)

تیروئید چه چیزی را کنترل می کند؟

تیروئید سه هورمون تری یدوتیرونین (T3)، تترایدوتیرونین (تیروکسین یا T4) و کلسی تونین را تولید می کند که هر کدام در چندین فرآیند بدن نقش دارند.

هورمون‌های T3 و T4 سرعت متابولیسم بدن را افزایش می‌دهند، یعنی نحوه مصرف انرژی در بدن را کنترل میکنند. این عمل به بدن کمک می کند تا از غذا به عنوان انرژی استفاده کند، وزن را تنظیم کند، رشد و تکامل مناسب کودکان را تضمین کند و با فعال کردن سیستم عصبی، عملکرد شناختی را بهبود بخشد.

این هورمون ها برای فرآیندهای زیر نیز حیاتی هستند:

• تنظیم فشار خون.
• تنظیم ضربان قلب.
• نحوه استفاده بدن از هورمون های دیگر.
• کلسی تونین در متابولیسم استخوان، یعنی سرعت شکسته شدن و بازسازی استخوان ها نقش دارد.
• انتقال پروتئین ها در سراسر خون تا رسیدن به جایی که باید در آن قسمت از بدن حضور داشته باشند.

علل بیماری تیروئید

علل متعددی با بیماری تیروئید و کم کاری و پرکاری تیروئید مرتبط است.

برخی از علل کم کاری تیروئید عبارتند از:

• کمبود ید.
• پرتو درمانی.
• التهاب تیروئید (تیروئیدیت).
• برداشتن تمام یا بخشی از تیروئید با جراحی.
• اختلالات غده هیپوفیز (غده هیپوفیز در سلامت تیروئید نقش دارد).
• برخی از داروها مانند داروهای قلب، اختلال دوقطبی و داروهای سرطان.
• بیماری هاشیموتو که یک اختلال خود ایمنی بوده و به تیروئید حمله می کند.

برخی از علل پرکاری تیروئید عبارتند از:

• بیماری گریوز
• التهاب تیروئید (تیروئیدیت).
• میزان بیش از حد ید در بدن.
• ندول های تیروئید بیش فعال.
• تومورهای غیر سرطانی غده هیپوفیز.
• استفاده بیش از حد از داروهای هورمون تیروئید.

عوامل خطر مرتبط با بیماری تیروئید

عوامل خطر متعددی با ایجاد بیماری تیروئید مرتبط است، از جمله:

• سیگار کشیدن.
• سن بالای 60 سال.
• استفاده از داروهای حاوی ید.
• بارداری اخیر (در عرض شش ماه).
• داشتن ید بیش از حد در رژیم غذایی.
• پرتو درمانی تیروئید، گردن یا قفسه سینه.
• ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD).
• سابقه خانوادگی یا سابقه شخصی بیماری قبلی تیروئید.
• سایر بیماری ها یا اختلالات مانند کمبود B12، دیابت نوع 1 یا 2، نارسایی اولیه آدرنال (اختلال هورمونی) و سندرم ترنر.